W mieście domów z betonu

Na północy Wielkopolski leży dawne wojewódzkie miasto Piła. Gród Staszica malowniczo położony nad Gwdą i zalewem Koszyckim otoczony jest zewsząd przez lasy. Przedwojenna Piła znana jako Schneidemuhl była jednym z piękniejszych i wazniejszych miast Pomorza. Centrum tętniło życiem, wokół kościoła św. Janów i ratusza spacerowali mieszkańcy i turyści. Piła miała sporych rozmiarów dobrze zaprojekotwane centrum z licznymi handlowymi ulicami oraz kilkoma rynkami. Za Gwdą istniały przedmieścia Zamoście oraz tzw. Nowe Miasto w okolicach dworca PKP.

Niestety zniszczenia II wojny światowej, szczególnie dotkliwie doświadczyły Piłę. Praktycznie całe historyczne śrómieście XVI - wiecznego grodu zostało zniszczone w niemalże 90 % - Piła została ogłoszona twierdzą i walki toczyły się o każdy kamień. W efekcie tego kilkanaście lat po II wojnie centrum stało puste z kikutami wypalonych budynków a nowi mieszkańcy zasiedlali niezniszczone dalekie przedmieścia.

Dopiero w latach 60 - tych przystąpiono do obudowy centrum Piły a tempa prace nabrały po uzyskaniu przez Piłę statusu miasta wojewódzkiego. Niestety nowym władzom wojewódzkim przeszkadzała "niemiecka" przeszłość miasta i nakazała wszelkie pozostałości dawnej zabudowy sukcesywnie wyburzać. Tajk zniknął z krajobrazu kościół św. Janów - najstarsza budowla miasta, gmachy oraz dziesiątki starych kamienic. Na ich miejscu powstały nowoczesne bloki, osiedla z rozmachem projektowane. Pomiędzy nimi poprowadzono szerokie wygodne arterie a całośc otoczono przez pięknie zagospodarowaną zieleń w postaci parków.

Na szczęście wszystkiego nie udało się rozebrać i dzis częśc zabudowy pozostała (szczególnie przy ul. Kolbego, Roosvelta, Bydgoskiej, Wawelskiej, 14 Lutego, Boha. Stalingradu, Buczka, Śródmiejskiej).

Mimo to Piła jest przykładem rozmachu z jakim budowano miasta w okresie Polski Ludowej a skala odbudowy stawia miasto w najnowocześniejszych ośrodkach tej wielkości w kraju.